Obecnie coraz częściej zaczynamy borykać się z problemem naruszania dóbr osobistych lekarza przez pacjenta. Sprawy te nierzadko znajdują swój finał na drodze sądowej. Przyjrzyjmy się bliżej tej kwestii i przeanalizujmy, czego może domagać się lekarz wskutek naruszenia jego dóbr osobistych.

Czym są dobra osobiste?

Dobra osobiste są atrybutami niemajątkowymi związanymi z indywidualnością, godnością i osobowością każdej osoby fizycznej lub prawnej. Kodeks cywilny nie określa zamkniętego katalogu dóbr osobistych. Jest to katalog otwarty, jednak najczęściej podawanymi przykładami dóbr osobistych są: wizerunek, wolność, godność, zdrowie, dobre imię, nazwisko lub pseudonim. Podlegają one ochronie, a skutków ich naruszenia można dochodzić na drodze prawnej i sądowej.

Kiedy może dojść do naruszenia dóbr osobistych lekarza przez pacjenta?

Nawiązując do powyższej definicji, dobrem osobistym lekarza może być np. jego nazwisko, które jest nieodłącznie związane z jego wizerunkiem i postrzeganiem przez pacjentów. Naruszenie wizerunku lekarza może mieć niebagatelny wpływ na utratę jego reputacji i dobrego imienia wśród pacjentów i innych osób z branży medycznej.

Naruszenie dóbr osobistych lekarza może wywołać problemy skutkujące zachwianiem jego kariery zawodowej. Często dochodzi wtedy do znacznego obniżenia poziomu zaufania, jakim lekarz był darzony wśród pacjentów i innych osób z jego kręgu zawodowego, wywierając tym samym negatywny wpływ na jego karierę zawodową.

Najczęściej spotykanym rodzajem naruszenia dóbr osobistych lekarza jest naruszenie jego dobrego imienia. Jest to zjawisko dość często spotykane, uwidaczniające się w szczególności w przekazie publicznym i mediach społecznościowych. Przykładami naruszenia wizerunku i dobrego imienia lekarza mogą być bezpodstawne zarzuty dotyczące popełnienia błędu lekarskiego, obraźliwe wpisy internautów, umieszczanie niesprawdzonych informacji w mediach i prasie czy też wystosowanie zarzutów w zakresie braków w wiedzy medycznej.

Bardzo poważnym naruszeniem dóbr lekarza jest naruszenie jego nietykalności cielesnej wskutek zastosowania aktu przemocy przez agresywnego pacjenta. Klasycznym tego przykładem może być np. pobicie lekarza przez pacjenta i spowodowanie u niego uszczerbku na zdrowiu. Wbrew pozorom nie jest to wcale takie rzadkie zdarzenie. Osoby, które dopuściły się naruszenia nietykalności cielesnej lekarza, podlegają odpowiedzialności karnej. Trzeba również podkreślić, iż naruszenie nietykalności cielesnej lekarza będącego na służbie na szpitalnym oddziale ratunkowym, ścigane jest z urzędu, gdyż traktowany jest on na równi z funkcjonariuszem publicznym.

Czego może domagać się lekarz wskutek naruszenia jego dóbr osobistych?

Lekarz, który doświadczył naruszenia jego dóbr osobistych, ma prawo, zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, skierować do sądu pozew o naruszenie dóbr osobistych. Kluczowe w tej sprawie jest to, że nie ma tutaj znaczenia, czy pacjent ma rację, czy nie, ponieważ fakt naruszenia dóbr osobistych lekarza jest działaniem niezgodnym z przepisami prawa. W związku z powyższym istnieją bardzo mocne podstawy do tego, aby lekarze mogli dochodzić swoich praw na łamach sądowych.

Lekarz, który doświadczył naruszenia dóbr osobistych przez pacjenta, może domagać się od niego poczynienia następujących kroków:

• zaniechania dalszego naruszania dóbr osobistych lekarza,
• naprawienia skutków poczynionych wskutek naruszeń, np. umieszczenie oficjalnych przeprosin, sprostowania i odpowiednich oświadczeń w określonej formie i miejscu, np. na łamach gazety, portalu internetowego, portalu społecznościowego,
• pieniężnego zadośćuczynienia w postaci zapłaty określonej kwoty pieniędzy na określony cel społeczny,
• odszkodowania finansowego za straty poniesione w wyniku podania nieprawdziwych informacji i pomówień dotyczących lekarza i skutkujących mocnym nadszarpnięciem jego reputacji, co w konsekwencji doprowadziło do utraty pacjentów i dochodów finansowych z tego tytułu. Warunkiem otrzymania odszkodowania finansowego na swoją rzecz, będzie wykazanie i udowodnienie rozmiaru wyrządzonej szkody. 

Gdzie można znaleźć profesjonalną pomoc prawną w sprawach dotyczących naruszenia dóbr osobistych lekarza przez pacjenta?

Każdy lekarz powinien zdawać sobie sprawę z tego, że w walce o dochodzenie swoich praw związanych z naruszeniem jego dóbr osobistych, wcale nie musi być sam. W tym zakresie pomoc może zaoferować adwokat prawa medycznego, który zapewni profesjonalne wsparcie na każdym etapie procesu. Pozwoli to na bezpieczne przeprowadzenie wszelkich czynności ze szczególnym uwzględnieniem komfortu psychicznego i spełnienia wszelkich wymogów formalno-prawnych w zakresie przygotowywanej dokumentacji.